29 mei Zo zeg je ‘nee’ tegen keuzestress
Je leven zit vol keuzes: de cheesecake of de dame blanche? Uit met vrienden of Netflixen? Koop je nu een huis of wacht je nog even? Misschien voel je de keuzestress al opborrelen. Maar daar kan jij ‘nee’ tegen zeggen. Toch?
Helaas is keuzestress een modewoord
Anno 2019 heb je veel te kiezen, zeker als 20’er of 30’er. Combineer die keuzesstress met een grote dosis FOMO en oneindig veel informatie en mogelijkheden. Dan krijg je een giftige cocktail met als gevolg: keuzestress.
Een paar symptomen hiervan: er gebeurt helemaal niets meer (besluiteloosheid), teveel hooi op je vork (want je durft geen ‘nee’ te zeggen), angstig zijn voor de toekomst (je wilt niet het verkeerde besluiten).
Stress krijgen van kiezen is niet nieuw
Het begrip keuzestress werd al in 1970 omschreven door Alvin Toffler in zijn boek Future Shock. Keuzestress ontstaat volgens Toffler op het moment dat:
‘de voordelen van diversiteit en individualisatie teniet worden gedaan door de complexiteit van het keuzeproces’.
Ik vind het moeilijk omschreven. Volgens mij is de strekking van het verhaal dat als je weinig keus hebt, je ook weinig te overwegen hebt om tot een keuze te komen. Andersom geldt dus ook: als je veel keus hebt, moet je ook meer informatie overwegen om tot een keuze te komen.
Meer te kiezen: minder beslissingen
Zo’n 30 jaar ‘na’ Toffler wordt er een opvallend onderzoek gedaan: het jam-experiment. Het experiment wordt in 2000 uitgevoerd en gepubliceerd door Sheena Iyengar en Mark Lepper. Zij confronteren shoppers in een delicatessenzaak met een schap vol jam. De ene dag mogen shoppers kiezen uit 6 soorten jam. De andere dag bestaat het assortiment uit 24(!) verschillende smaken.
Wat blijkt? Wanneer er 24 soorten jams staan uitgestald, is er veel bekijks, maar wordt er nauwelijks gekocht. Met maar 6 soorten jam in het schap, durven klanten wel te kiezen en nemen ze meer jam mee naar huis. Conclusie van het onderzoek: uitgebreide keuze lijkt op het eerste gezicht aantrekkelijk, maar het beïnvloedt onze motivatie, besluitvaardigheid en de tevredenheid over onze keuzes negatief.
Zo maak jij stressvrije(re) keuzes
Ga je ook jam kopen? Of beslis je over iets veel belangrijkers? Doe dan deze 4 dingen:
1. Ontdek jouw kernwaarden
Kernwaarden zijn persoonlijke principes die aangeven wat jij belangrijk vindt in werk en leven. Als je je kernwaarden helder hebt, kunnen ze je helpen als kompas bij het nemen van beslissingen en het maken van keuzes.
2. Stop met jezelf met anderen te vergelijken
Blijf dicht bij jezelf. Wat is voor jou een ideaal, mooi, gelukkig en vitaal leven? Draagt keuzes daaraan bij? Ga er dan voor!
3. Volg ook je hart, gevoel en intuïtie
Je verstand is een krachtige beslisser, maar ook het deel van jou dat het meest last heeft van de overvloed aan informatie. Wordt het te complex in je hoofd? Luister dan eens naar je onderbuik of je hart.
4. Beperk het aantal keuzes.
Als je niet bij een vriend of vriendin terecht kunt om te kijken welke hoe hun televisie eruit ziet, besluit dan om maximaal twee sites te bezoeken voor het maken van een keuze en niet meer.
Stel je besluit niet uit
Hoe meer keuzes je laat liggen, hoe meer stress je krijgt. Dus stel je besluiten niet uit. In het meest gunstige geval noem je dat later een ‘wijs besluit’ of een ‘goede keuze’. En anders heb je iets geleerd over jezelf of over wat je belangrijk vindt.
Waar krijg jij keuzestress van?
En hoe ga je daar mee om? Let me know! Je kunt een mailtje sturen naar marlies@vitalies.nl. Zin om verder te kletsen over dit onderwerp? De telefoon staat aan: 06-31 93 35 57. Appen kan natuurlijk ook.